Chó đào bới đất, cào nền hay tường nhà có thể do bản năng săn mồi, buồn chán, lo lắng hoặc tìm nơi trú ẩn. Hành vi này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt gia đình. Vậy làm thế nào để ngăn chặn chó đào bới lung tung? Cùng tìm hiểu chi tiết nguyên nhân khiến cho đào bới lung tung và cách khắc phục hiệu quả ngay sau đây.
Vì sao chó hay cào nền nhà và đào bới đất?
Chó cào nền nhà vì có cảm giác an toàn với lãnh thổ
Hành vi cào nền nhà và đào bới đất ở chó bắt nguồn từ những bản năng tự nhiên đã hình thành qua hàng thế kỷ tiến hóa. Trong tự nhiên, tổ tiên của chó nhà ngày nay thường sống trong những hang nhỏ lót mềm bằng lá cây và rêu khô, nơi cung cấp sự an toàn, yên tĩnh và bảo vệ chúng cùng đàn con khỏi các mối đe dọa từ kẻ thù. Thói quen đào bới để tạo nơi trú ẩn đã trở thành một bản năng di truyền, dù chó hiện đại không còn phải đối mặt với những nguy hiểm tương tự.
Ngày nay, dù đã được con người thuần hóa và sống trong môi trường an toàn, chó vẫn duy trì hành vi này như một cách tự nhiên để tìm kiếm sự thoải mái và an toàn. Chúng có thể đào bới đất trong vườn, ẩn mình dưới gầm giường hoặc cào vào các bề mặt mềm mại như nệm cũ.
Ngoài ra, việc cào nền nhà còn liên quan đến bản năng đánh dấu lãnh thổ. Khi cào móng vào nền nhà hoặc các vật dụng, chó để lại dấu hiệu mùi hương và vết xước, truyền đi thông điệp với những con chó khác rằng khu vực đó đã thuộc về chúng. Hành vi này giúp chúng cảm thấy kiểm soát và an tâm hơn với không gian xung quanh mình.
Chó hay cào nền nhà để giữ mát và thoải mái
Chó có thói quen cào nền nhà hoặc đào bới đất chủ yếu nhằm mục đích tìm kiếm sự thoải mái về nhiệt độ và tạo dựng không gian nghỉ ngơi dễ chịu. Khi cảm thấy nóng hoặc lạnh, chó sẽ tự động tìm kiếm những nơi mát mẻ hoặc ấm áp hơn để điều chỉnh thân nhiệt. Hành động cào nền nhà hoặc đào đất theo vòng tròn giúp chúng tạo ra “giường” để nằm thư giãn.
Ngay cả khi đã có chỗ ở đầy đủ, chó vẫn có xu hướng đào một cái lỗ lớn nhằm tăng sự thoải mái. Hành vi này không chỉ xuất hiện ở chó con mà còn phổ biến ở chó già.
Nếu chó có dấu hiệu tìm kiếm nơi mát mẻ, người nuôi nên hỗ trợ bằng cách cung cấp cho chúng ngôi nhà thông thoáng, hồ bơi mini, quạt hoặc giường đặt ở nơi có không khí lưu thông tốt. Khi trời nóng, chó thường thích nằm ở những bề mặt mát như nền nhà hoặc gần cầu thang; vì vậy, nếu có thể, hãy cho phép chó ở trong nhà, mở điều hòa hoặc quạt để giúp chúng nhanh chóng hạ nhiệt.
Ngược lại, khi trời lạnh, cần đảm bảo cho chó có một chỗ trú ấm áp, như nhà ấm, ổ nệm dày hoặc giường đặt ở nơi ấm cúng, có ánh nắng chiếu vào. Nếu có điều kiện, hãy ưu tiên cho chó ở trong nhà để đảm bảo chúng được giữ ấm tốt nhất.
Chó bới đất để giải tỏa năng lượng
Việc chó cào nền nhà hoặc đào bới đất thường bắt nguồn từ nhu cầu giải tỏa năng lượng dư thừa và tìm kiếm sự giải trí. Khi đào đất hoặc cào tường, chó thường thể hiện vẻ mặt rất vui tươi, hứng thú và liên tục thay đổi tư thế, chẳng hạn như đào một lúc rồi ngừng lại để quan sát xung quanh, sau đó lại quay lại tiếp tục đào. Chuỗi hành động này lặp đi lặp lại cho đến khi chúng cảm thấy hài lòng với “thành quả” của mình.
Nếu trong sân nhà xuất hiện nhiều lỗ đất, điều này hoàn toàn bình thường vì với chó, việc đào bới mang lại niềm vui và giúp chúng giải tỏa năng lượng hiệu quả. Tuy nhiên, do đây là một hành vi tự nhiên nhưng lại gây phiền toái, nên việc điều chỉnh hành vi cần thực hiện một cách khéo léo. Chủ nuôi nên khuyến khích chó đào bới ở những khu vực có thể chấp nhận, chẳng hạn như tạo một góc riêng để chó tha hồ đào mà không ảnh hưởng đến cảnh quan chung.
Đồng thời, cần ngăn cản hành vi đào bới tại những vị trí không mong muốn bằng cách sử dụng các biện pháp như dựng thanh chắn, trồng cây để cản trở hoặc lắp đặt thiết bị tạo âm thanh lớn hoặc phun nước khi chó tiến vào khu vực cần bảo vệ. Một số chuyên gia cũng gợi ý cách chôn phân của chó dưới hố đất mà chúng đã đào; khi chó phát hiện phân ở đó, chúng thường sẽ bỏ đi và tìm nơi khác để đào. Tuy nhiên, phương pháp này có hạn chế là chó có thể tiếp tục đào ở vị trí khác.
Chó cào nền nhà chôn thức ăn hoặc đồ vật yêu thích
Hành vi cào nền nhà và đào bới đất để chôn thức ăn hoặc đồ vật yêu thích ở chó bắt nguồn từ bản năng sinh tồn của tổ tiên chó hoang. Trong tự nhiên, việc đào đất để giấu thực phẩm, xương gặm, đồ chơi hoặc con mồi giúp tổ tiên của chó đảm bảo nguồn cung cấp thức ăn an toàn, tránh bị kẻ săn mồi phát hiện và cho phép chúng quay lại sử dụng sau này.
Ngày nay, dù đã được thuần hóa và sống trong môi trường đầy đủ thức ăn, chó nhà vẫn duy trì bản năng này. Khi muốn cất giữ thứ gì đó có giá trị với mình, chó sẽ đào một lỗ, đặt đồ vật vào bên trong rồi dùng mũi hoặc chân để phủ đất lên trên. Một số chú chó thậm chí còn có thói quen đào lên và chôn lại món đồ ở vị trí khác nhiều lần để tìm nơi giấu an toàn nhất.
Không chỉ đào bới ngoài sân vườn, nhiều chú chó còn thể hiện hành vi này ngay trong nhà, như cố gắng chôn vùi đồ chơi, xương hoặc đồ vật yêu thích dưới thảm, bên dưới giường hoặc trong đống quần áo chuẩn bị giặt.
Chó hay cào nền nhà để tìm kiếm con mồi
Hầu hết các loài chó đều sở hữu bản năng săn mồi tự nhiên, đặc biệt yêu thích việc săn bắt những con vật nhỏ như ruồi, thỏ, chuột… Khi phát hiện ra dấu hiệu của con mồi, chẳng hạn như một chiếc hang nhỏ có thể là nơi ẩn náu của chuột, chó sẽ không ngần ngại cào bới liên tục để tiếp cận và bắt được con vật đó. Hành động này phản ánh rõ bản năng sinh tồn và săn bắt vốn có của loài chó, dù chúng đã được thuần hóa làm thú cưng trong gia đình.
Chó cào tường nhà để thoát khỏi sự lo âu
Chó là loài vật nhạy cảm và thường có những hành vi phản ứng lại với sự lo âu hoặc nhu cầu tự do bị hạn chế. Một trong những biểu hiện phổ biến là hành động cào nền nhà, cào tường hoặc đào bới đất.
Khi chủ nhân chuyển đi nơi khác mà không mang theo, chó có thể rơi vào trạng thái lo sợ và hoảng loạn. Chúng cố gắng tìm mọi cách để thoát ra ngoài nhằm chạy theo chủ, thể hiện qua việc cào xước tường, nền nhà hoặc các vị trí gần cửa ra vào.
Ngoài ra, ngay cả khi không bị bỏ rơi, nếu bị nhốt trong nhà quá lâu, chó cũng có xu hướng cào nền, đào tường hoặc cửa để thoát khỏi sự giam giữ. Đây là phản ứng tự nhiên nhằm giải tỏa tâm lý bị gò bó và mong muốn được tự do vận động ngoài trời.
Chó bới đất để chôn đồ ăn bẩn hoặc không ăn được
Một trong những lý do phổ biến là chó đào bới để chôn thức ăn bẩn hoặc những thực phẩm mà chúng không muốn ăn. Một số chú chó còn tiêu thụ đất, rễ cây và các vật liệu không ăn được khác. Hành vi này, dù không phổ biến ở tất cả các giống chó, nhưng lại là thói quen bình thường ở một số cá thể, đặc biệt là những giống chó có xu hướng thích đào bới như Terrier.
Các nguyên nhân khác khiến chó hay đào hang cào nền
Chó cào nền nhà hoặc đào bới đất không chỉ là hành vi bản năng, mà còn có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác liên quan đến cảm xúc, nhu cầu vận động hoặc sức khỏe:
Thu hút sự chú ý:
Khi cảm thấy bị bỏ rơi hoặc thiếu sự quan tâm, chó có thể cào nền hoặc đào bới để thu hút sự chú ý từ chủ nhân. Đây là cách chúng yêu cầu sự tương tác và mong muốn được bạn chú ý nhiều hơn.
Giải tỏa lo âu và căng thẳng:
Những thay đổi trong môi trường sống, sự vắng mặt của chủ nhân hoặc các tình huống gây căng thẳng có thể khiến chó cảm thấy lo lắng. Hành vi cào hoặc đào bới trở thành một phương thức để chó giải tỏa cảm xúc tiêu cực và giảm bớt căng thẳng.
Vấn đề sức khỏe:
Một số vấn đề về sức khỏe cũng có thể dẫn đến hành vi cào bới bất thường. Nếu chó đột nhiên có thói quen này mà không rõ nguyên nhân hoặc hành vi trở nên nghiêm trọng, rất có thể chúng đang gặp phải vấn đề sức khỏe cần được kiểm tra và điều trị kịp thời bởi bác sĩ thú y.
Cách khắc phục tình trạng chó bới đất, cào tường
Dắt chó đi dạo để bớt buồn chán
Một trong những cách ngăn chó không bới đất cào tường là dắt chó đi dạo thường xuyên để giúp chúng bớt buồn chán và giảm bớt nhu cầu phá phách. Việc cho chó vận động ngoài trời không chỉ giúp chúng giải tỏa năng lượng dư thừa mà còn tạo sự gắn kết với chủ, hạn chế cảm giác cô đơn – nguyên nhân khiến chó dễ phát sinh hành vi nghịch phá.
Ngoài ra, chủ nuôi có thể chuẩn bị sẵn đồ chơi hoặc xương gặm yêu thích để chó giải trí khi phải ở nhà một mình. Hãy cho chó làm quen, giao lưu với những chú chó hàng xóm, hoặc để trẻ em trong nhà chơi đùa với chúng cũng mang lại hiệu quả tích cực, giúp chó quên đi thói quen đào bới và trở nên thân thiện hơn.
Trong trường hợp chủ nhân không có nhiều thời gian hoặc gặp khó khăn trong việc hướng dẫn, có thể nhờ đến sự trợ giúp của các trường huấn luyện chó chuyên nghiệp để đảm bảo chú cún cưng trở nên ngoan ngoãn, biết nghe lời và không còn gây ra những hành vi phá phách ngoài ý muốn.
Tạo môi trường sống cho chó tốt nhất
Chó không có tuyến mồ hôi, nên khả năng điều hòa thân nhiệt của chúng rất hạn chế, đặc biệt khi thời tiết nắng nóng. Bản năng tự nhiên khiến chúng bới đất để làm hang, tạo nơi tránh nóng. Vì vậy, chủ nuôi cần cung cấp đầy đủ nước sạch cho chó, giúp chúng dễ dàng điều chỉnh thân nhiệt và giảm nhu cầu tự tìm cách làm mát.
Ngoài ra, vào thời kỳ động dục, chó cái sẽ phát tán mùi hương đặc trưng nhằm thu hút bạn tình. Khi đó, chúng có xu hướng đào bới gần hàng rào hoặc tìm cách trốn ra ngoài để giao phối. Để ngăn chặn tình trạng này, nếu không có nhu cầu nhân giống, chủ nuôi nên đưa chó đến bác sĩ thú y để thực hiện triệt sản, giúp hạn chế hành vi đào bới tìm đường thoát.
Đặc biệt, đối với những chú chó từng bị ngược đãi, hành vi bới đất, cào tường có thể là nỗ lực để trốn thoát khỏi môi trường căng thẳng, bạo lực. Chủ nuôi nên xây dựng mối quan hệ dựa trên sự yêu thương, tôn trọng thay vì dùng bạo lực. Một môi trường sống thân thiện sẽ giúp chó cảm thấy an toàn, giảm lo âu và từ đó hạn chế các hành vi tiêu cực.
Dạy chó hay cào nền nhà bằng một không gian riêng
Nếu chú chó của bạn có thói quen bới đất hoặc cào tường mà chưa thể từ bỏ, cách tốt nhất là tạo cho chúng một khu vực riêng biệt để đáp ứng hành vi tự nhiên này. Bạn có thể bố trí một không gian đặc biệt, đổ cát sạch để chó tự do đào bới khi cần.
Trong nhiều trường hợp, thay vì trách mắng hay trừng phạt, việc chuyển hướng hành vi sang một địa điểm được phép đào bới sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn. Lưu ý rằng trừng phạt chó sau khi hành vi xảy ra sẽ không hiệu quả, vì chó không thể liên hệ sự việc trong quá khứ với hành động bị phạt. Điều này chỉ khiến chúng trở nên lo lắng, căng thẳng mà không giải quyết được vấn đề.
Ngoài ra, nếu chú chó vẫn cố chấp bới ở khu vực không mong muốn, bạn có thể áp dụng phương pháp “gây bất ngờ” để khiến chúng từ bỏ thói quen. Cách thực hiện đơn giản: thổi căng một quả bóng bay vừa phải, bôi một chút bẩn bên ngoài rồi vùi vào khu vực chó thường xuyên bới. Khi chó đào vào bóng bay, quả bóng sẽ nổ bất ngờ, khiến chó hoảng sợ và dần tránh xa khu vực đó.
Hiểu rõ nguyên nhân chó đào bới, cào nền tường giúp bạn có cách xử lý hiệu quả, hạn chế hư hỏng nhà cửa và giữ chó luôn khỏe mạnh, ngoan ngoãn. Áp dụng đúng phương pháp sẽ giúp cải thiện hành vi này nhanh chóng.
