Bệnh ghẻ là một trong những vấn đề da liễu thường gặp ở chó, gây ra nhiều khó chịu không chỉ cho thú cưng mà cả người nuôi. Khi mắc bệnh, chó có biểu hiện ngứa ngáy dữ dội, rụng lông từng mảng, da lở loét, chảy mủ và có mùi hôi tanh đặc trưng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ghẻ có thể lan rộng, làm da sần sùi tróc vẩy, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe chó. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị hiệu quả để giúp thú cưng sớm phục hồi và trở lại trạng thái khỏe mạnh.
Bệnh ghẻ ở chó là gì?
Bệnh ghẻ ở chó là một tình trạng da liễu do ký sinh trùng gây ra, thường do các loại ve ghẻ như Sarcoptes scabiei hoặc Demodex ký sinh dưới da. Bệnh không chỉ khiến chó rụng lông, ngứa ngáy, da sưng đỏ, mà còn có thể dẫn đến viêm da, nhiễm trùng, thậm chí ảnh hưởng đến gan và thận nếu điều trị sai cách.
Ghẻ xuất hiện phổ biến ở những vùng như xung quanh mắt, lưng, nách, với biểu hiện đặc trưng là gãi nhiều, da tổn thương, có vảy gàu và mẩn đỏ. Những giống chó lông dài, chó con hoặc chó có hệ miễn dịch yếu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, đặc biệt trong mùa mưa khi độ ẩm tăng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng sống của chó.
Phân biệt ghẻ và viêm da ở chó
Ghẻ và viêm da là hai bệnh lý về da phổ biến ở chó, tuy có biểu hiện tương tự nhau nhưng nguyên nhân và cách điều trị hoàn toàn khác biệt. Việc phân biệt đúng hai tình trạng này rất quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả.
Bệnh ghẻ: Do ký sinh trùng ve ghẻ gây ra, chúng sống và sinh sản dưới da, gây ra kích ứng mạnh, dẫn đến ngứa dữ dội, đỏ da, viêm da, rụng lông từng mảng và tổn thương do gãi. Các vùng thường bị ảnh hưởng là tai, chân, bụng và mặt.
Viêm da thông thường: Có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như dị ứng (thức ăn, môi trường, ve bọ), nhiễm khuẩn, nấm, hoặc yếu tố di truyền. Triệu chứng bao gồm ngứa, mẩn đỏ, nổi mụn nước, rụng lông và đôi khi có mùi khó chịu. Mức độ tổn thương và khu vực bị ảnh hưởng thay đổi tùy theo nguyên nhân cụ thể.
Tóm lại, nếu ghẻ là bệnh do ký sinh trùng thì viêm da có thể do nhiều yếu tố khác nhau. Do đó, cần xác định đúng nguyên nhân để điều trị đúng hướng, tránh tình trạng bệnh kéo dài hoặc tái phát.
Nguyên nhân bệnh ghẻ ở chó
Bệnh ghẻ ở chó chủ yếu do ký sinh trùng ve ghẻ gây ra, điển hình là hai loại phổ biến: Demodex canis và Sarcoptes scabiei. Những ký sinh trùng này xâm nhập vào da, gây ngứa ngáy, tổn thương và rụng lông. Bệnh có thể lây lan nhanh chóng thông qua tiếp xúc trực tiếp với chó bị nhiễm hoặc qua vật dụng chứa mầm bệnh như thảm, lồng, quần áo.
Ngoài ra, môi trường sống bẩn, ẩm ướt, chó không được tắm rửa thường xuyên, hoặc sử dụng thức ăn quá mặn cũng tạo điều kiện thuận lợi cho ký sinh trùng phát triển. Những chú chó có hệ miễn dịch yếu (chó con, chó già, chó bệnh) dễ bị nhiễm ghẻ hơn do không đủ sức chống lại mầm bệnh.
Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng kém, thiếu hụt vitamin và khoáng chất khiến da và lông yếu đi, làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Với quá nhiều nguyên nhân tiềm ẩn, việc xác định đúng nguồn gây bệnh là bước quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả và phòng ngừa tái phát.
Các loại ghẻ ở chó phổ biến
Ghẻ Sarcoptes (ghẻ thường, ghẻ cái)
- Ghẻ Sarcoptes (ghẻ thường, ghẻ cái)
- Tên khoa học: Sarcoptes scabiei var. canis
- Đặc điểm: Chúng có hình dạng đặc trưng với bốn cặp chân sắc nhọn, xâm nhiễm, đẻ trứng và nhân gấp bội về số lượng. Tuy nhiên, so với ghẻ Demodex, việc điều trị ghẻ Sarcoptes thường dễ dàng hơn và ít nguy hiểm hơn.
- Triệu chứng: Ngứa ngáy, rụng lông, và các vết tổn thương trên da.
- Lây truyền: Có khả năng lây lan sang người nhưng không gây ra tổn thương nghiêm trọng cho chó.
Ghẻ Demodex (ghẻ lường, ghẻ bao lông, ghẻ máu, ghẻ mủ)
- Ghẻ Demodex (ghẻ lường, ghẻ bao lông, ghẻ máu, ghẻ mủ)
- Tên khoa học: Demodex canis
- Đặc điểm: Chúng có hình mũi tên và chuyên đào sâu dưới da, hút chất dinh dưỡng và dịch nhờn từ bao lông của chó. Loại ghẻ này rất nguy hiểm và khó điều trị.
- Triệu chứng: Gây ra tổn thương nặng trên da, vết thương sưng đỏ, dịch huyết tương lỏng tiết ra và mùi hôi đặc trưng. Vùng quanh mắt và mặt thường bị tổn thương nặng nhất. Tổn thương nặng nhất mưng mủ, lở loét các vùng quanh mi mắt, mặt, sưng đỏ chảy nước ở gan bàn chân. Toàn bộ da rụng lông, chảy ra dịch huyết tương lỏng, không đông. Mùi rất hôi đặc trưng, không một loại nước thơm nào có thể át đựơc.
- Lây truyền: Bệnh ghẻ Demodex thường gặp ở các giống chó như Poodle, Pitbull, và Pug. Tuy nhiên, bệnh ít lây lan giữa các chó dù sống chung một môi trường.
Cách trị ghẻ tại nhà cho chó
Thuốc uống
Điều trị ghẻ ở chó bằng thuốc uống là phương pháp hiệu quả, tiện lợi và thường được bác sĩ thú y chỉ định trong các trường hợp nhiễm ký sinh trùng nghiêm trọng. Dưới đây là một số loại thuốc uống phổ biến được sử dụng để trị ghẻ ở chó:
Bravecto
- Công dụng: Tiêu diệt ve, bọ chét và ký sinh trùng gây ghẻ.
- Hiệu lực: Kéo dài lên đến 4 tháng chỉ với một liều duy nhất.
- An toàn: Sử dụng được cho chó mang thai và đang cho con bú.
NexGard
- Công dụng: Trị ghẻ, bọ chét và ve chó.
- Hiệu quả: Tác dụng nhanh, vừa có chức năng điều trị vừa phòng ngừa tái nhiễm.
- Dạng dùng: Viên nhai tiện lợi, dễ cho chó sử dụng.
Apoquel
- Công dụng: Giảm ngứa và viêm da do dị ứng hoặc ghẻ gây ra.
- Ưu điểm: Không gây dị ứng, phù hợp cho chó bị kích ứng da hoặc nhạy cảm với thuốc khác.
- Lưu ý: Không tiêu diệt ký sinh trùng, nên dùng kết hợp với thuốc điều trị đặc hiệu như Bravecto hoặc NexGard.
Amoxi-Tabs (Amoxicillin)
- Công dụng: Kháng sinh điều trị nhiễm trùng da, nhất là những vết trầy xước, lở loét do chó gãi nhiều khi bị ghẻ.
- Vai trò: Hỗ trợ điều trị triệu chứng nhiễm khuẩn thứ phát, không thay thế thuốc diệt ký sinh trùng.
Ivermectin
- Công dụng: Tiêu diệt nhiều loại ký sinh trùng, bao gồm cả ghẻ Demodex và Sarcoptes.
- Lưu ý quan trọng: Không nên tự ý sử dụng vì liều dùng cần được điều chỉnh chính xác theo cân nặng. Một số giống chó (như Collie) nhạy cảm với Ivermectin, có thể gây ngộ độc nếu dùng sai cách.
Lưu ý khi điều trị:
- Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ thú y trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
- Kết hợp điều trị bằng thuốc với vệ sinh môi trường sống, dinh dưỡng hợp lý và chăm sóc da lông đúng cách để đạt hiệu quả tối ưu.
- Việc sử dụng đúng loại thuốc uống sẽ giúp loại bỏ tận gốc ký sinh trùng, giảm nhanh triệu chứng ngứa ngáy, tổn thương và giúp chó phục hồi sức khỏe hiệu quả hơn.
Thuốc bôi
Điều trị ghẻ ở chó bằng thuốc bôi là phương pháp phổ biến, giúp tác động trực tiếp lên vùng da bị tổn thương, giảm nhanh các triệu chứng và tiêu diệt ký sinh trùng tại chỗ. Dưới đây là các loại thuốc bôi hiệu quả được sử dụng phổ biến hiện nay:
Thuốc kháng viêm – giảm ngứa, đỏ da
- Hydrocortisone: Giúp giảm ngứa, sưng và đỏ da, thường dùng cho các vùng da bị viêm do gãi quá mức.
- Tresaderm: Thuốc nhỏ hoặc bôi ngoài da, giảm viêm, giảm ngứa và đau rát do ghẻ và ký sinh trùng gây ra.
- Silkron (thuốc 7 màu): Phổ biến ở tiệm thuốc tây, dễ sử dụng, hiệu quả với các tổn thương nhẹ và trung bình.
Thuốc bôi diệt ký sinh trùng
- Selamectin (thương hiệu: Revolution): Dạng nhỏ ngoài da, có khả năng diệt ghẻ Sarcoptes, Demodex và ve, bọ chét, đồng thời phòng tái phát.
- Thuốc sulfur: Có trong kem, xà phòng hoặc dầu tắm, diệt khuẩn, chống viêm và sát trùng nhẹ – thích hợp với ghẻ nhẹ hoặc dùng hỗ trợ.
- Advocate, Vemedim Anti DERM: Thuốc đặc trị dạng nhỏ hoặc bôi ngoài, giúp tiêu sừng, giảm nhờn và chống nhiễm trùng mủ. Anti DERM nên dùng 1–2 lần/ngày, liên tục trong 3–ngày, kết hợp tắm bằng Skin-care shampoo để tăng hiệu quả.
Lưu ý khi sử dụng thuốc bôi trị ghẻ cho chó
- Làm sạch vùng da bị tổn thương trước khi bôi thuốc để tăng khả năng hấp thu.
- Không bôi lên vết thương hở sâu, vùng bị chảy máu nhiều hoặc gần mắt, miệng.
- Tuân thủ liều lượng và tần suất theo hướng dẫn của bác sĩ thú y hoặc nhà sản xuất.
- Với trường hợp ghẻ nặng, chảy mủ, nên kết hợp điều trị bằng thuốc uống và thuốc bôi để đạt hiệu quả tối ưu.
Tiêm thuốc
Tiêm thuốc là một trong những phương pháp được áp dụng để điều trị ghẻ ở chó, đặc biệt trong các trường hợp nặng hoặc khi các biện pháp khác không mang lại hiệu quả rõ rệt. Tuy nhiên, phương pháp này cần được cân nhắc kỹ lưỡng vì có thể đi kèm nhiều rủi ro tiềm ẩn cho sức khỏe của chó.
Ưu điểm
- Tác dụng nhanh và toàn thân, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp ghẻ lan rộng hoặc ghẻ Demodex khó điều trị.
- Có thể kết hợp với các phương pháp khác như thuốc bôi hoặc tắm sát trùng để tăng hiệu quả điều trị.
Những rủi ro cần lưu ý
- Độc tố: Một số thuốc tiêm chứa hoạt chất mạnh có thể gây ảnh hưởng đến gan, đặc biệt ở chó già hoặc chó có bệnh nền.
- Tác động thần kinh: Một số trường hợp có thể xảy ra biến chứng về thần kinh như trầm cảm, mất phản xạ, run rẩy sau tiêm.
- Không nên là lựa chọn đầu tiên: Nhiều bác sĩ thú y khuyến cáo nên ưu tiên các phương pháp điều trị tại chỗ, an toàn và ít xâm lấn hơn như thuốc bôi, thuốc uống, vệ sinh da, trước khi dùng đến thuốc tiêm.
Lưu ý khi sử dụng
- Tuyệt đối không tự ý tiêm thuốc tại nhà. Việc sử dụng thuốc tiêm điều trị ghẻ phải do bác sĩ thú y chỉ định và thực hiện.
- Cần xét đến trọng lượng, độ tuổi, tình trạng sức khỏe và giống chó trước khi tiêm.
- Theo dõi chặt chẽ sau khi tiêm để kịp thời xử lý nếu có phản ứng phụ.
Trị ghẻ cho chó bằng các loại lá
Các bài thuốc dân gian trị ghẻ cho chó đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ và mang lại hiệu quả trong việc hỗ trợ phục hồi làn da cho thú cưng. Tuy không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị hiện đại, nhưng chúng có thể được áp dụng kết hợp để cải thiện tình trạng bệnh. Nếu sau một thời gian áp dụng mà tình trạng không thuyên giảm, bạn nên đưa chó đến bác sĩ thú y để được chẩn đoán chính xác.
Dưới đây là một số loại lá cây và phương pháp sử dụng phổ biến:
Đun nước tắm từ lá cây
- Lá xoan, lá đào, lá ổi, lá đắng, lá ba gạc: Được biết đến với khả năng kháng viêm, sát khuẩn. Bạn có thể nấu các loại lá này với nước và dùng để tắm cho chó.
- Lá khế, lá bạch đàn, trầu không: Có tác dụng làm dịu da, giảm ngứa. Nấu đặc với chút muối, tắm cho chó mỗi ngày giúp cải thiện rõ rệt.
- Lá xà cừ: Đun với muối trắng để lấy nước tắm cho chó, giúp giảm ngứa, sát khuẩn và ngăn rụng lông.
Bôi trực tiếp lên da
- Lá đào tươi: Rửa sạch, giã nát hoặc vò kỹ rồi xát nhẹ lên vùng da bị ghẻ. Hoặc bạn có thể nấu lấy nước cùng muối để tắm cho chó. Lá đào có vị chát, đắng giúp đuổi ve chó, bọ chét và sát khuẩn hiệu quả. Áp dụng 2 ngày/lần, liên tục 2–3 tuần sẽ thấy hiệu quả.
- Tinh dầu bạc hà: Có đặc tính sát khuẩn, làm mát và giúp da phục hồi. Bôi tinh dầu bạc hà lên vùng da bị tổn thương 2–3 lần mỗi ngày, trong vòng một tuần. Tránh bôi lên vùng da gần mắt hoặc cơ quan sinh dục.
- Nước điếu thuốc lào: Dùng khăn sạch hoặc bông gòn thấm nước từ điếu cày và bôi lên vết ghẻ mỗi ngày một lần. Cách này có hiệu quả cao nhưng mùi nồng, cần cân nhắc khi sử dụng.
Lưu ý: Luôn đảm bảo liều lượng phù hợp và tránh để dung dịch tiếp xúc với mắt, miệng hoặc vùng nhạy cảm trên cơ thể chó.
Phòng ngừa chó bị ghẻ
Phòng ngừa bệnh ghẻ ở chó là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe làn da và giữ cho thú cưng luôn sạch sẽ, khỏe mạnh. Dưới đây là những biện pháp đơn giản nhưng rất quan trọng:
- Vệ sinh môi trường sống: Giữ nơi ở của chó luôn khô ráo, sạch sẽ và thoáng mát. Thường xuyên giặt giũ chăn, đệm, lồng và các vật dụng cá nhân của chó để tiêu diệt mầm bệnh.
- Tắm rửa định kỳ: Tắm cho chó bằng sữa tắm dịu nhẹ, tránh loại có độ kiềm cao. Có thể sử dụng nước lá trà xanh, lá khế hoặc xà cừ giúp sát khuẩn, giảm viêm và làm dịu da.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Bổ sung vào khẩu phần ăn các loại thực phẩm giàu vitamin A, C, D, E, omega-3, omega-6 để giúp da và lông chắc khỏe hơn, ngăn ngừa vi khuẩn và ký sinh trùng.
- Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh: Tránh để chó tiếp xúc với chó khác đang mắc bệnh ghẻ hoặc vật dụng bị nhiễm. Điều này giúp giảm nguy cơ lây lan ký sinh trùng.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Tránh cho chó ăn thức ăn quá mặn hoặc nhiều đường, vì có thể gây kích ứng da và làm suy yếu hàng rào bảo vệ da.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đưa chó đi khám thú y thường xuyên, tẩy giun và diệt ký sinh trùng ngoài da định kỳ để phát hiện và xử lý sớm các vấn đề tiềm ẩn.
- Thận trọng khi dùng thuốc: Nếu cần điều trị hoặc phòng bệnh bằng thuốc như Ivermectin, hãy dùng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ thú y, tránh tự ý sử dụng gây nguy hiểm cho chó.
- Áp dụng đầy đủ các biện pháp trên sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ chó bị ghẻ, đồng thời duy trì sức khỏe và vẻ ngoài sạch sẽ cho thú cưng của bạn.
Câu hỏi thường gặp
Ghẻ ở chó có tự khỏi không?
Không. Bệnh ghẻ ở chó là do ký sinh trùng gây ra và cần được điều trị đúng cách. Nếu không được chữa trị, tình trạng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của chó.
Chó bị ghẻ có lây sang người không?
Một số loại ghẻ, chẳng hạn như ghẻ Sarcoptes, có thể lây sang người. Tuy nhiên, chúng thường chỉ gây ngứa ngáy tạm thời và hiếm khi dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng.
Chó bị ghẻ có cần cách ly không?
Có. Việc cách ly chó bị ghẻ là cần thiết để ngăn ngừa lây lan sang các vật nuôi khác trong nhà và hạn chế nguy cơ kích ứng da ở người.
Có thể dùng thuốc trị ghẻ của người cho chó không?
Không nên. Thuốc dành cho người có thể không phù hợp với cơ địa của chó, thậm chí gây hại. Hãy sử dụng thuốc đặc trị dành riêng cho thú cưng theo hướng dẫn của bác sĩ thú y.
Thời gian chữa ghẻ cho chó kéo dài bao lâu?
Thời gian điều trị phụ thuộc vào mức độ nhiễm bệnh. Thông thường, quá trình điều trị kéo dài từ 2 đến 6 tuần và cần được theo dõi thường xuyên để đảm bảo hiệu quả.
Bao lâu thì thuốc trị ghẻ có hiệu quả?
Tùy vào loại thuốc và tình trạng cụ thể của chó, bạn có thể thấy sự cải thiện sau khoảng 1 – 2 tuần sử dụng. Đảm bảo sử dụng đúng cách và đúng liều lượng được chỉ định.
Có nên tự mua thuốc trị ghẻ cho chó không?
Không nên tự ý mua thuốc mà chưa có chỉ định. Việc điều trị cần căn cứ vào loại ghẻ, tình trạng sức khỏe của chó và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để lựa chọn đúng thuốc và phác đồ điều trị.
Dùng thuốc trị ghẻ của người cho chó có an toàn không?
Không. Việc dùng thuốc của người cho chó có thể gây ra tác dụng phụ nguy hiểm. Hãy luôn dùng thuốc chuyên dụng dành cho chó và tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ thú y.
Thuốc trị ghẻ có giúp phòng ngừa tái nhiễm không?
Một số loại thuốc trị ghẻ có thể hỗ trợ phòng ngừa tái nhiễm nếu được sử dụng định kỳ, đúng liều lượng theo cân nặng. Các dạng viên uống hoặc viên nhai tiện dụng hiện nay cũng là lựa chọn phù hợp cho việc phòng ngừa lâu dài.
Chó bị ghẻ có nên tắm không?
Có. Vệ sinh sạch sẽ là yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị. Quan niệm cũ cho rằng không nên tắm cho chó bị ghẻ là sai lầm. Tuy nhiên, bạn cần dùng các loại sữa tắm dịu nhẹ, không chứa chất gây kích ứng. Ngoài ra, có thể sử dụng các phương pháp dân gian như nước lá cây để làm sạch da và hỗ trợ điều trị.
Bệnh ghẻ ở chó không chỉ gây ngứa ngáy, khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng sống của thú cưng nếu không được điều trị kịp thời. Việc áp dụng đúng cách các phương pháp điều trị – từ dân gian đến hiện đại – cùng với chế độ chăm sóc hợp lý sẽ giúp chó mau chóng hồi phục, giảm thiểu nguy cơ tái phát. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp, đừng quên tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối đa.
