Chó sủa là điều bình thường, nhưng nếu sủa quá nhiều và không đúng lúc có thể gây phiền toái. Việc dạy chó không sủa bậy là cần thiết để giúp chúng cư xử đúng mực và tạo môi trường sống yên tĩnh, dễ chịu hơn. Bài viết sau hướng dẫn 9 cách dạy chó không sủa bậy hiệu quả cũng những điều nên và không nên thực hiện khi dạy chó cưng của bạn.
Vì sao chó hay sủa bậy?
Chó sủa là hành vi giao tiếp tự nhiên của loài vật này. Tuy nhiên, khi chó sủa liên tục, không đúng lúc, đúng chỗ – thường gọi là “sủa bậy” – điều này không chỉ gây phiền toái cho người nuôi mà còn ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Việc hiểu rõ nguyên nhân khiến chó hay sủa bậy là bước đầu tiên để điều chỉnh hành vi này hiệu quả.
Phản ứng với các yếu tố bên ngoài
Một trong những lý do phổ biến nhất khiến chó sủa là để phản ứng với những kích thích từ môi trường:
- Bảo vệ lãnh thổ: Chó có bản năng bảo vệ khu vực sống, đồ đạc, giường ngủ hoặc bất kỳ thứ gì chúng xem là của mình. Khi thấy người lạ hoặc động vật khác xuất hiện, chó thường sủa liên tục để cảnh báo và ngăn chặn xâm nhập.
- Âm thanh bất thường: Những tiếng động lạ, đột ngột như còi xe, tiếng chuông cửa, hay tiếng vật rơi cũng có thể khiến chó giật mình và bắt đầu sủa.
- Nhìn thấy người hoặc chó khác: Khi nhìn thấy người đi ngang qua, hoặc chó hàng xóm, chó cũng có xu hướng sủa như một cách để phản ứng xã hội hoặc thể hiện sự cảnh giác.
Biểu hiện cảm xúc và nhu cầu
Chó cũng sủa để thể hiện cảm xúc hoặc đòi hỏi điều gì đó:
- Vui mừng, phấn khích: Tiếng sủa đi kèm vẫy đuôi khi chủ nhân trở về là dấu hiệu rõ ràng của sự chào đón và yêu mến.
- Buồn chán hoặc cô đơn: Những chú chó năng động, nếu bị nhốt trong nhà quá lâu, không được chơi đùa hoặc giao tiếp, sẽ dễ sủa dai dẳng để giải tỏa năng lượng và sự cô lập.
- Sợ hãi hoặc lo lắng: Khi gặp tình huống gây căng thẳng, tiếng sủa của chó sẽ mang âm sắc cao, ngắt quãng – như một cách tự vệ hoặc kêu gọi sự giúp đỡ.
- Thất vọng hoặc bực bội: Ví dụ như khi chó không thể lấy được đồ chơi dưới gầm bàn, chúng sẽ sủa như một cách biểu hiện sự bất lực.
- Đòi hỏi: Chó sủa lớn, kéo dài và không dừng lại cho đến khi được đáp ứng (ăn uống, đi chơi…) là hành vi đòi hỏi sự chú ý từ chủ.
Sủa theo bản năng hoặc ảnh hưởng từ môi trường
- Sủa theo chó khác: Khi nghe tiếng chó khác sủa, chó nhà bạn có thể “đáp lại” như một phản xạ theo bầy đàn.
- Kích thích xã hội: Một số chó sủa đơn giản vì muốn tham gia vào các hoạt động xã hội xung quanh, như khi có đông người trò chuyện hay vui đùa gần đó.
Vấn đề sức khỏe
Nếu chó sủa yếu, ngắt quãng hoặc đi kèm dấu hiệu mệt mỏi, đau đớn, đây có thể là biểu hiện của bệnh lý – đặc biệt liên quan đến hệ hô hấp hoặc tổn thương bên ngoài. Trong trường hợp này, việc đưa chó đến bác sĩ thú y để kiểm tra là điều cần thiết.
Cách dạy chó không sủa bậy
Dạy chó không sủa bậy là một quá trình cần sự kiên nhẫn, nhất quán và phương pháp phù hợp. Việc chó sủa không đúng lúc không chỉ gây khó chịu cho chủ nuôi mà còn ảnh hưởng đến hàng xóm xung quanh. Dưới đây là những phương pháp huấn luyện hiệu quả để hạn chế tình trạng này:
Lờ đi tiếng sủa
Chó thường sủa để thu hút sự chú ý. Nếu bạn phản ứng bằng cách la mắng, nhìn hay chạm vào chúng, hành vi sủa có thể bị hiểu nhầm là được khen thưởng. Thay vào đó, hãy hoàn toàn làm ngơ cho đến khi chúng ngừng sủa. Khi chúng im lặng, bạn hãy thưởng bằng thức ăn hoặc lời khen để củng cố hành vi tốt.
Tránh làm chó bị kích thích
Hiểu rõ nguyên nhân khiến chó sủa là điều cần thiết. Chó có thể bị kích thích bởi âm thanh, ánh sáng, mùi lạ hoặc các yếu tố môi trường. Giữ cho chó sống trong không gian yên tĩnh, an toàn và tránh xa các yếu tố gây lo lắng sẽ giúp giảm hành vi sủa bậy. Đảm bảo chế độ ăn uống, vận động và nghỉ ngơi hợp lý cũng rất quan trọng.
Tập cho chó làm quen với vật thể lạ
Nếu chó sủa khi thấy vật thể mới hoặc người lạ, hãy cho chúng tiếp xúc dần dần trong môi trường kiểm soát. Bắt đầu từ khoảng cách xa, thưởng cho chúng nếu không sủa, rồi từ từ tiến gần hơn. Qua thời gian, chó sẽ hiểu rằng không sủa đồng nghĩa với việc được khen thưởng.
Huấn luyện qua khẩu lệnh
Bắt đầu với việc dạy chó sủa theo lệnh như “nói”, sau đó chuyển sang khẩu lệnh “im lặng”. Mỗi khi chó thực hiện đúng, hãy thưởng ngay bằng snack hoặc lời khen. Việc này giúp chó kiểm soát hành vi của mình theo hướng dẫn của chủ. Sử dụng các sản phẩm đồ ăn vặt như Pedigree® là lựa chọn hữu ích trong quá trình huấn luyện.
Áp dụng kỹ thuật thưởng – phạt
Bên cạnh việc khen thưởng khi chó im lặng, bạn cũng có thể sử dụng hình thức phạt nhẹ nhàng nếu chó sủa bậy, như bỏ mặc hoặc hạn chế cho ăn. Tuy nhiên, cần áp dụng có kiểm soát để tránh gây tổn thương tâm lý cho chó.
Sử dụng phụ kiện hỗ trợ
- Rọ mõm: Sử dụng khi đưa chó ra ngoài nếu chúng thường xuyên sủa, nhưng không nên lạm dụng để tránh làm chúng căng thẳng.
- Vòng cổ chống sủa: Thiết bị này hoạt động dựa trên âm thanh và rung động, phát ra kích thích nhẹ khi chó sủa để đánh lạc hướng. Tuy nhiên, nên sử dụng đúng cách, đúng thời điểm và giới hạn thời gian đeo để tránh gây tổn thương.
- Thùng giấy lớn: Một không gian kín có thể giúp chó cảm thấy an toàn hơn, từ đó giảm sủa. Dù nghe có vẻ lạ, nhưng phương pháp này có thể hiệu quả với những chú chó dễ bị hoảng sợ.
Rèn luyện hành vi theo nguyên nhân
Trước tiên, bạn cần xác định lý do vì sao chó sủa: đói, muốn đi vệ sinh, buồn chán, hay lo lắng khi bị bỏ lại một mình. Sau đó, loại bỏ nguyên nhân gây sủa. Ví dụ, nếu chó sủa vì muốn ra ngoài, hãy huấn luyện chúng rung chuông để báo hiệu thay vì sủa.
Tăng cường vận động và hoạt động tinh thần
Chó được vận động thường xuyên sẽ tiêu hao năng lượng dư thừa, ít sủa hơn do mệt mỏi. Hãy dành thời gian đưa chó đi dạo, chơi các trò chơi vận động hoặc dạy những kỹ năng mới để giữ cho chúng bận rộn và vui vẻ.
Dạy chó không sủa khi ở nhà một mình
Hãy tập cho chó quen với việc bạn rời khỏi nhà bằng cách giả vờ đi ra ngoài và quay lại nhiều lần. Kết hợp với các khẩu lệnh “nói” – “im lặng” và phần thưởng sau mỗi lần im lặng, chó sẽ dần hiểu rằng việc bạn đi vắng không phải là điều đáng lo ngại.
Nên và không nên làm gì khi chó sủa nhiều
Tiếng sủa là bản năng tự nhiên của chó để giao tiếp và cảnh báo. Tuy nhiên, sủa quá nhiều có thể gây phiền toái. Việc điều chỉnh hành vi này cần đúng cách để đảm bảo hiệu quả và không ảnh hưởng đến sức khỏe của thú cưng. Dưới đây là những điều nên và không nên làm khi chó sủa nhiều:
 NÊN LÀM |
 KHÔNG NÊN LÀM |
| Huấn luyện chó bằng khẩu lệnh như “im lặng”, “ngừng sủa” kết hợp khen thưởng. | Không quát mắng hoặc đánh đập, vì dễ khiến chó sợ hãi và sủa nhiều hơn. |
| Tạo cảm giác an toàn và quan tâm từ chủ để giảm lo lắng cho chó. | Không lạm dụng rọ mõm hoặc vòng cổ chống sủa, gây khó chịu và ảnh hưởng tâm lý. |
| Tập cho chó làm quen dần với môi trường, âm thanh, người hoặc vật thể lạ. | Tuyệt đối không phẫu thuật cắt dây thanh quản, vì phi đạo đức và nguy hiểm. |
| Cho chó vận động thường xuyên, giải phóng năng lượng dư thừa để hạn chế sủa. |
Dạy chó không sủa bậy đòi hỏi sự kiên nhẫn, hiểu rõ hành vi và áp dụng phương pháp phù hợp. Khi được huấn luyện đúng cách, chó sẽ biết kiểm soát tiếng sủa và sống ngoan ngoãn, yên tĩnh hơn. Hãy đồng hành cùng thú cưng một cách tích cực để xây dựng môi trường sống hài hòa cho cả gia đình.
